Chór renesansowy i kanony

Chór renesansowy

Chór to zespół muzyków, wykonujący partie wokalne. Chórem może dyrygować dyrygent lub kierownik chóru, tzw. chórmistrz. Możemy mieć do czynienia z chórem żeńskim, w którego skład wchodzą jedynie kobiety, chórem męskim bądź mieszanym. Istnieje również chór dziecięcy, lub chłopięcy. Chóry chłopięce były szczególnie popularne w renesansie, ponieważ kobiety nadal nie miały dostępu do muzykowania. Stąd też partie wysokich głosów były odśpiewywane przez chłopców, którzy jeszcze nie przeszli mutacji.

Głosy, które występują w chórze to sopran, alt, tenor i bas. Dwa z nich należą do kobiet. Są to: sopran – wysoki głos kobiecy i alt, czyli ten niższy głos kobiecy. Dwa pozostałe głosy to głosy męskie: tenor to wysoki głos męski, a bas – najniższy głos w chórze. Polifonia renesansowa to taka faktura muzyczna, w której głosy wokalne nawzajem naśladują melodie. Jednym z najbardziej popularnych gatunków, w których widzimy to zjawisko jest kanon. Na pewno wszyscy doskonale kojarzą kanon “Panie Janie”. Budowa kanonu polega na powtarzaniu tej samej myśli muzycznej przez kolejne głosy, które wchodzą ze znacznym opóźnieniem. Takie kanony, tylko o wiele bardziej skomplikowane, tworzyli przedstawiciele renesansowej muzyki, np. Orlando di Lasso, Nicola Gomberd. Byli to muzycy z terenów Flamandii, czyli dzisiejszej Belgii, Holandii i Francji. Oprócz dokonań na polu polifonii, udoskonalano również fakturę muzyczną. Dodawano niektóre elementy po to, aby muzyka brzmiała bardziej interesująco. Doskonałym przykładem może być utwór “Echo” Orlando di Lassa, który zobrazował w nim zjawisko echa. Mamy tu więc równocześnie imitację, czyli naśladowanie melodii, głosu przez głos następny i też dynamikę, gdzie pierwszy głos śpiewa swoją partię głośniej, drugi natomiast ciszej.

Liczba głosów w kompozycjach muzycznych stale się powiększała. Do tego, mieliśmy do czynienia ze zjawiskiem imitacji. Często też różne głosy potrafiły śpiewać w różnych językach. To wszystko składało się na to, że tekst takiej kompozycji był zupełnie niezrozumiały. Zaczęło być to problemem, na przestrzeni muzyki religijnej, zwłaszcza tej liturgicznej, czyli wykonywanej podczas mszy świętej. Patriarchowie kościelni opowiedzieli się za zmianą stylu muzycznego na taki, który byłby bardziej przejrzysty i klarowny. Odpowiedzią na taką prośbę była kompozycja Giovanni Pierluigi da Palestriny pt.: “Missa Papae Marcelli” (najbardziej znany fragment mszy to “Kyrie”) – była to msza napisana ku czci papieża Marcelego. jej tekst był o wiele bardziej zrozumiały, poprzez zastosowanie prostej faktury, która eliminowała skomplikowane imitacje i zabiegi polifoniczne.